موسیقی دینی ایران را می توان در محرم وعاشورا جستجو کرد.این گونه موسیقی از جهات گوناگون مورد توجه واقبال مردم بوده است. اگر چه این موسیقی از غم انگیز ترین وتاثر برانگیزترین نوع موسیقی است اما قسمت زیاد وقابل توجه ای را در ایام محرم وتاسوعاوعاشورای حسینی ودیگر ایام عزاداری رادر طول سال شامل می شود .
همچنین در هنگام جنگ نیز یکی از عوامل ایجاد روحیه وتحول روحی را می توان در این نوع موسیقی یافت.
موسیقی دینی ایرانی رامیتوان به انواع زیر تقسیم کرد:
-آیینهای عاشورایی
-موسیقی نمایشی تعزیه
-موسیقی عبادی
- موسیقی عرفانی
آیینهای عاشورایی بیشترین تنوع وبیشترین قسمت موسیقی دینی ایران را در بر می گیرد. آیینهای عاشورایی بانوعی موسیقی ریتمیک همراه با حرکاتی سمبلیک همچون زنجیر زنی ،سینه زنی وکف بر هم کوببیدن اجرا می شود .در این مراسم از سازهای بادی وطبلهای گوناگون استفاده می شود که در مقایسه با همین مراسم در کشورهای دیگر وکشورهای عربی نوع سازها فرق کرده وخود مراسم نیز دارای تفاوتهای زیادی است .
در گذشته در میان همه اقوام وبه خصوص آسیاییها نقش موسیقی وادبیات در هنگام اجرای آئینهای دینی به قدری مهم بود که بدون موسیقی وشعر هیچ مراسمی اجرا نمی شده است.به همین دلیل است که در این نواحی موسیقی وهنر دینی مهم ترین بخش موسیقی وهنر را تشکیل می دهد.
موسیقی دینی وایینی در ایران با توجه به نوع دین آیینهای ویژه خاص خود را دارد .فرقه های مختلف اسلامی از جمله شیعه وسنی از موسیقی ونغمه های خاصی استفاده می کنند که با اعتقادات ونیازهای آیین آنها همخوانی دارند .
در مقایسه با سایر ادیان موسیقی در ایران از نظر کیفیت وتنوع از سایر ادیان بالاتر است موسیقی اسلامی بخش قابل توجهی از موسیقی ایرانی را تحت سیطره خود قرار داده وبه شاخه های گوناگونی تقسیم شده است در مقایسه با سایر هنرها موسیقی دینی از اهمیت ورواج فوق العاده زیادی برخوردار است .
موسیقی ایرانی را می توان بر اساس محتوا ونوع اجرا به شاخه های مختلفی تقسیم کرد واز هر کدام از این شاخه ها هم می توان به زیر مجموعه های بیشتری دست یافت .در میان انواع موسیقی دینی موسیقی عاشورایی وتعزیه منحصراًتوسط شیعیان اجرا می شود وموسیقی عاشورایی خود به شاخه ها
ودسته های مختلفی تقسیم می شوند .
که هر بخش از آن دارای ویژگیها وخصوصیات خاص خود می باشد وبسته به نوع مراسم وحتی روزهای مختلف عاشورا با هم تفاوت شایان ذکری دارند وتعزیه نیز به قسمتها وبخشهای مختلفی تقسیم می شود .
حماسه عاشورا وشیوه عزاداری برای امام حسین (ع)در طول تاریخ شیعه در سراسر جهان اسلام از تنوع وشکوه بسیار زیادی برخودار است حماسه کربلا مهمترین حماسه تاریخ شیعه تلقی می شود به همین دلیل آیینهای عاشورایی در ایران اهمیت فوق العاده داشته است .
مراسم عاشورا خود به مراسم متنوع دیگر تقسیم می شود .در این میان موسیقی عاشورایی اهمیت ویژه ای دارد . در روزهای محرم نوحه ها ومراثی گوناگون خوانده می شود که غیر از آنهایی که در تجلیل از امام حسین (ع) سروده واجرا می شوند.نوحه های مربوط به حضرت عباس (ع) علی اصغر (ع) حضرت زینب (ع) وحضرت رقیه (ع) از اهمیت خاصی برخوردارند .مراسم آیینی شام غریبان نیز که به یاد اسرا ویتیمان باز مانده از فاجعه کربلا اجرا می شود بسیار رایج ومتداول است وباشکوه خاص خود اجرا می شود.که این مراسم به خاطر آشفتگی اسیران کربلا بر عکس مراسم زنجیر زنی وسینه زنی در روزهای دیگر بدون همراه داشتن بیرق وپرچم ووسایل روشنایی برگزار می شود در نواحی مختلف ایران هم آیینهای بیشماری در مورد فاجعه کربلا اجرا می شود که در همه آنها موسیقی نقش بسیار مهمی دارد از جمله این مراسم می توان قالی شویان اردهال کاشان، مراسم نخل گردانی،قنبرخوانی،مقتل خوانی ومراسم چمر اشاره کرد.